Etyka cnót, wywodząca się z epoki starożytnej i średniowiecza, stanowi fundament dla współczesnej refleksji na temat moralności. Jej głównymi przedstawicielami byli Arystoteles, św. Tomasz z Akwinu i Platon. Celem etyki cnót jest rozwijanie moralnych cech charakteru, zamiast skupiania się na zasadach i regułach. Etyka cnót opiera się na przekonaniu, że praktykowanie cnót prowadzi do osiągnięcia eudajmonii, czyli dobrego życia i szczęścia. Wobec aktualnych problemów moralnych i etycznych, pojawia się pytanie, czy etyka cnót nadal ma zastosowanie we współczesnym świecie.
Współczesne społeczeństwo zmienia się w niewiarygodnie szybkim tempie. Postęp naukowy i technologiczny wpłynął na sposób, w jaki postrzegamy moralność, a także na nasze wybory etyczne. Warto jednak zauważyć, że etyka cnót jest uniwersalna i przekracza bariery czasu i kultury. Mimo iż powstała w innych epokach, etyka cnót pozostaje istotna dla współczesnego człowieka, gdyż dąży do ukształtowania moralnego charakteru jednostki, co jest niezbędne w każdym kontekście społecznym.
Jednym z argumentów przemawiających za aktualnością etyki cnót jest to, że koncentruje się na indywidualnym rozwoju moralnym, a nie na ślepych regułach. W przeciwnym razie, etyka oparta na regułach może prowadzić do bierności moralnej, gdyż człowiek zamiast dążyć do rozwoju własnych cnót, podporządkowuje się narzuconym zasadom. Etyka cnót może być więc postrzegana jako odpowiedź na współczesne problemy związane z moralnym relatywizmem i postawami egoistycznymi.
Dodatkowo, etyka cnót pozwala na elastyczność w interpretacji i adaptacji do różnych sytuacji. Nie ma jednej uniwersalnej recepty na postępowanie moralne, gdyż każda sytuacja jest inna i wymaga indywidualnego podejścia. W etyce cnót liczy się przede wszystkim dążenie do bycia dobrą osobą i kierowanie się cnotami, takimi jak odwaga, mądrość, sprawiedliwość czy umiar. Te wartości są uniwersalne i mogą być stosowane we wszystkich kulturach oraz epokach, co sprawia, że etyka cnót nie traci na aktualności.
Jednakże, etyka cnót ma również swoje ograniczenia i krytykę. Współczesne społeczeństwo jest złożone i zróżnicowane, a konflikty etyczne często dotyczą wielu stron. W takich przypadkach, podejście oparte na etyce cnót może być niewystarczające, gdyż nie uwzględnia pełni interesów i wartości, które są w grze. W takich sytuacjach, etyka oparta na zasadach, takich jak etyka deontologiczna czy utylitaryzm, może być bardziej odpowiednia.
Ponadto, etyka cnót nie dostarcza jasnych wytycznych, co do tego, jak postępować w konkretnej sytuacji. Zamiast tego, koncentruje się na kształtowaniu postaw i cech charakteru, które mają prowadzić do właściwego postępowania. Dla niektórych, taki brak konkretów może być źródłem niepewności i dezorientacji, szczególnie w trudnych dylematach moralnych.
Mimo tych ograniczeń, etyka cnót nadal odgrywa istotną rolę we współczesnym dyskursie etycznym. Nawet jeśli nie jest wystarczająca jako samodzielne podejście, może być użyteczna jako uzupełnienie innych etyk. Współczesne dylematy moralne, takie jak kwestie związane z ochroną środowiska, biotechnologią czy sprawiedliwością społeczną, mogą korzystać z podejścia etyki cnót, która skupia się na kształtowaniu moralnego charakteru jednostek. W końcu, to właśnie sumienie i odpowiedzialność jednostek przyczyniają się do kształtowania wartości społecznych i postępowania grupowego.
Podsumowując, etyka cnót z epoki starożytnej i średniowiecza nadal ma zastosowanie we współczesnym świecie, choć z pewnymi ograniczeniami. Jej uniwersalność oraz skupienie na indywidualnym rozwoju moralnym sprawiają, że wartości wynikające z etyki cnót są aktualne i mogą być stosowane w różnych kulturach oraz epokach. Jednocześnie, etyka cnót może być uzupełniona przez inne etyki, takie jak deontologia czy utylitaryzm, które lepiej radzą sobie z sytuacjach wymagających jasnych wytycznych postępowania. W ten sposób, etyka cnót może wzbogacać współczesny dyskurs etyczny, przyczyniając się do kształtowania bardziej zrównoważonego i wartościowego społeczeństwa.
