Wstęp
Pocket parki, zwane również parkami kieszeniowymi, oraz parklety to niewielkie, zielone przestrzenie publiczne, które przyczyniają się do poprawy jakości życia mieszkańców oraz zwiększenia dostępności terenów zielonych w miastach. W niniejszym referacie omówimy genezę pomysłu pocket parków, ich znaczenie dla zielonej infrastruktury miasta, przykłady realizacji na świecie i w Polsce, oraz różnice między pojęciami pocket park i parklet.
- Geneza pomysłu pocket parków: Pocket parki wywodzą się z urbanistyki, gdzie istnieje potrzeba tworzenia małych, zielonych przestrzeni publicznych w zatłoczonych miastach. Pomysł ten narodził się w latach 60. XX wieku w Stanach Zjednoczonych, a jego twórcą jest architekt i urbanista William H. Whyte. Celem pocket parków jest zwiększenie dostępności zieleni miejskiej oraz stworzenie miejsc wypoczynku i integracji społecznej.
- Znaczenie pocket parków dla budowania zielonej infrastruktury miasta: Pocket parki odgrywają kluczową rolę w tworzeniu zielonej infrastruktury miasta, ponieważ: a) Zwiększają dostępność zieleni miejskiej, zwłaszcza w obszarach o wysokiej zabudowie i ograniczonej przestrzeni. b) Poprawiają jakość powietrza, gdyż rośliny pochłaniają zanieczyszczenia oraz wydzielają tlen. c) Wspierają bioróżnorodność, oferując siedliska dla różnych gatunków roślin i zwierząt. d) Przyczyniają się do łagodzenia skutków zmian klimatu, np. poprzez redukcję efektu miejskiej wyspy ciepła.
- Przykłady realizacji pocket parków na świecie i w Polsce: a) Paley Park w Nowym Jorku (USA) – jeden z pierwszych i najbardziej znanych pocket parków na świecie, który powstał w 1967 roku. b) John F. Collins Park w Filadelfii (USA) – niewielki park miejski, który oferuje przestrzeń wypoczynku i relaksu w centrum miasta. c) Pocket park przy ul. Poznańskiej w Warszawie (Polska) – mały park miejski z miejscami do siedzenia, zielenią oraz elementami małej architektury.
- Różnice między pojęciami pocket park i parklet: a) Pocket park to niewielki park miejski, zazwyczaj utworzony na niewykorzystanej działce lub przestrzeni między budynkami. Zawiera elementy zieleni, miejsca do siedzenia oraz inne udogodnienia dla użytkowników, takie jak fontanny, mała architektura czy oświetlenie. Pocket parki są na stałe zintegrowane z krajobrazem miejskim.
b) Parklet to jeszcze mniejsza przestrzeń publiczna, często powstała poprzez zamianę miejsc parkingowych lub niewielkich fragmentów chodnika w zielone i rekreacyjne miejsca. Parklety są zazwyczaj tymczasowe i mogą być łatwo demontowane lub przeniesione w inne miejsca. Ich funkcje są podobne do tych, jakie oferują pocket parki, ale ze względu na mniejszą powierzchnię i tymczasowy charakter, zawierają mniej elementów infrastruktury i zieleni.
Podsumowanie
Pocket parki i parklety są innowacyjnym rozwiązaniem w urbanistyce, które przyczynia się do zwiększenia dostępności zieleni miejskiej, poprawy jakości życia mieszkańców oraz budowania zielonej infrastruktury miasta. Pomimo różnic w skali i charakterze, oba typy przestrzeni publicznych odgrywają ważną rolę w tworzeniu przyjaznych, zdrowych i zrównoważonych miast. W Polsce wciąż rośnie zainteresowanie tego typu rozwiązaniami, co przekłada się na realizację kolejnych pocket parków i parkletów w różnych miastach.
