Polityka chińska dotycząca inicjatywy Pasa i Drogi (BRI, Belt and Road Initiative), często nazywanej Nowym Jedwabnym Szlakiem, jest jednym z najważniejszych i najbardziej ambicjonalnych projektów na globalnej scenie politycznej XXI wieku. Obejmująca sieć dróg, torów kolejowych, portów, lotnisk, rurociągów i infrastruktury telekomunikacyjnej, inicjatywa ta ma na celu ułatwienie handlu i inwestycji między Chinami a krajami Eurazji, Afryki i poza nimi. Reakcje na tę inicjatywę ze strony różnych mocarstw są zróżnicowane i odzwierciedlają ich różne interesy strategiczne.
Stany Zjednoczone, jako globalne mocarstwo i główny konkurent Chin, zdecydowanie wyrażały swoje obawy co do BRI. Waszyngton widzi w tej inicjatywie próbę zwiększenia globalnego wpływu Chin, co jest zrozumiałe w kontekście rosnącej rywalizacji między USA a Chinami. Administracje zarówno Donalda Trumpa, jak i Joe Bidena wyrażały obawy, że BRI może służyć jako narzędzie do rozszerzania chińskiej sfery wpływów, zwłaszcza w krajach rozwijających się. Amerykańskie krytyki skupiają się również na aspektach związanych z zadłużeniem, jako że wiele krajów uczestniczących w BRI zaciąga duże pożyczki od chińskich instytucji finansowych, co zwiększa ich zależność od Pekinu.
Rosja, choć początkowo sceptyczna wobec BRI, zdała sobie sprawę z potencjalnych korzyści płynących z większej integracji z chińską gospodarką. Mimo że Moskwa jest zaniepokojona potencjalnym wzrostem chińskiego wpływu w Azji Środkowej, która tradycyjnie była uważana za rosyjską sferę wpływów, zdecydowała się na współpracę z Chinami w ramach BRI. Działania te obejmują m.in. rozwój infrastruktury energetycznej i transportowej łączącej oba kraje.
Unia Europejska ma mieszane uczucia wobec BRI. Z jednej strony, wiele krajów członkowskich, zwłaszcza na południu i wschodzie Europy, widzi potencjalne korzyści gospodarcze wynikające z chińskich inwestycji w infrastrukturę. Z drugiej strony, istnieją obawy o przejrzystość chińskich inwestycji i potencjalne skutki dla suwerenności państw członkowskich. Ponadto, UE jest zaniepokojona możliwością wykorzystania BRI przez Chiny do dzielenia jedności europejskiej, zwłaszcza że niektóre kraje członkowskie, takie jak Włochy, zdecydowały się na samodzielne podpisanie umów z Pekinem na temat BRI.
Indie są jednym z najgłośniejszych krytyków BRI, głównie z powodu obaw dotyczących suwerenności. Nowe Delhi jest szczególnie zaniepokojone chińskim Corridorem Gospodarczym China-Pakistan, który jest częścią BRI i przechodzi przez terytorium Kaszmiru, którego status jest sporny między Indiami a Pakistanem. Indie obawiają się również, że BRI zwiększy chiński wpływ w regionie Indyjskiego Oceanu, który jest kluczowy dla bezpieczeństwa Indii.
Powyższe przykłady pokazują, jak wybrane mocarstwa odpowiadają na inicjatywę Pasa i Drogi. Większość z nich dostrzega zarówno potencjalne korzyści, jak i ryzyko związane z tym projektem. To, jak te kraje będą reagować na dalszy rozwój BRI, zależeć będzie od ich strategicznych interesów, a także od tego, jak Chiny będą zarządzać tym projektem i reagować na obawy innych państw.
